Via BES-project zet Rivierenland stap in de energietransitie

Hoe kan de regio Rivierenland zichzelf voorzien van duurzame energie? Dat was het doel van het project Betuwse Energiesamenwerking (BES).
Groene stekker

Op wijkniveau

Het project  kreeg via de regeling Stimulering koolstofarme economie subsidie van OP Oost.  BES sloeg vooral op wijkniveau goed aan. Inmiddels werken alle acht gemeentes uit deze Gelderse regio met de producten en diensten die het project ontwikkelde.

De start van het project Betuwse Energiesamenwerking (BES) was niet eenvoudig, zegt Gerwin Verschuur. Hij is bestuurder bij hoofdaanvrager EDBR (Energie Dienstenbedrijf Rivierenland ). Deze coöperatie bestaat uit bedrijven die producten en diensten voor de energietransitie ontwikkelen. “De eerste aanvraag werd afgewezen. De deskundigencommissie gaf ons heldere feedback en moedigde ons aan om een tweede versie in te dienen. Het was duidelijk dat ons project goed binnen het programma van OP Oost paste. Met hulp van projectpartner Radboud Universiteit bij het schrijven van de aanvraag, kwam BES alsnog van de grond.”

Niet alles lukt

Tijdens het project bleek dat de tijd nog niet rijp was voor sommige doelen uit de aanvraag. Verschuur: “We voorzagen dat het elektriciteitsnet overbelast zou raken op dagen met veel zon of wind. Om te voorkomen dat die groene stroom verloren zou gaan, wilden we deze opslaan of leveren aan bedrijven in de regio. Dat idee sloeg rond 2015 nog onvoldoende aan en daarom haakten investeringspartners af. “ Dat niet je niet alle doelen haalt, hoort volgens Verschuur bij innovatieprojecten zoals BES. “De subsidie geeft je de ruimte om een beetje te pionieren. Dat is belangrijk bij onderwerpen zoals de energietransitie. De kennis die je opdoet, kun je later weer gebruiken.”

Wijk als voedingsbodem

Op regionaal niveau ontwikkelde het project samen met bewoners en bedrijven wind- en zonneparken bij knooppunt Deil en de Afvalverwerking Rivierenland. Ook kwam er een aanpak voor energiebesparing voor bedrijven. Verder bleken wijken de meest vruchtbare voedingsbodems te zijn. Het centrum van het project werd de Culemborgse wijk EVA-Lanxmeer. Hier ontwikkelden de BES-partners, zoals EDBR, Energiepartners en MijnBuurtje producten en diensten die wijkbewoners helpen om energiezuiniger te wonen en te leven. Een daarvan was Energieloket Rivierenland dat onafhankelijk advies geeft over dit ontwerp. 
Verder ontstond er een digitaal dorpsplein dat wijkbewoners inzicht geeft in de hoeveelheid energie die ze gebruiken en opwekken. Daarnaast knoopt het dorpsplein alle inwoners, zzp’ers en bedrijven die zich met duurzame energie bezighouden aan elkaar. Ook maakt het zichtbaar waar in de wijk oplaadpunten, wijkwarmtepompen en andere machines voor energievoorziening zich bevinden.

Nieuwe doelgroepen

Dat BES nieuwe doelgroepen heeft aangeboord, ziet Verschuur als een belangrijke verdienste van het project

. 

Bestuurder bij EDBR en hoofdaanvrager Gerwin Verschuur: “We hebben een speciaal fonds opgericht voor wijkbewoners die onvoldoende geld hebben om hun huis energiezuiniger te maken. Zij krijgen een gunstige lening om hun huis te isoleren of zonnepanelen te kopen. Ze lossen de lening af met het geld dat ze besparen op hun energierekening. Dat geld gaat terug in het fonds zodat we het steeds opnieuw kunnen uitlenen.”

Werkgelegenheid

Het succes van het project zorgde voor de nodige werkgelegenheid. Uit het laadplein met zonnedak voor elektrische auto’s, ontstond een bedrijf dat deelauto’s verhuurt. Bij Energiepartners steeg het aantal fulltime medewerkers in vijf jaar van 1,5 naar 13. EDBR kreeg er ruim 18 fulltimers bij. De coöperatie heet inmiddels Energie Samen Rivierenland (ESR) en werkt voor alle acht gemeentes in Rivierenland, een gebied met 250.000 inwoners. De energiebedrijven die samenwerken binnen ESR leveren samen het product Betuwestroom dat nu verkocht wordt door Greenchoice.