Waterstof als batterij voor zonne-energie

Niet alle stroom die zonnepanelen produceren, is meteen nodig. Terwijl er als de zon niet schijnt juist energie van ergens anders moet komen. De oplossing: zonne-energie lokaal opslaan en later gebruiken. Dat kan met waterstof.
Lucht
Gepubliceerd op: 19-december-2023

Waterstof wordt gemaakt met water en elektriciteit. Door waterstof te maken van elektriciteit uit zonnepanelen, werkt die waterstof als een soort batterij. Daar kun je gebruik van maken door bijvoorbeeld auto’s te laten rijden op waterstof. Maar ook door van waterstof weer elektriciteit te maken op een moment dat daar vraag naar is.

Europese bijdrage als aanjager

Op het terrein van ziekenhuis Rijnstate in Elst liggen zonnepanelen, er staan 2 grote waterstoftanks en 2 zeecontainers vol apparatuur. Het teveel aan elektriciteit dat deze zonnepanelen maken, wordt omgezet in waterstof.  In de avond wordt het proces omgedraaid. Zo heeft het ziekenhuis, ook als de zon niet schijnt, lokale energie uit zonlicht. Rijnstate kreeg voor deze installatie subsidie uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). EFRO stimuleert de ontwikkeling van nieuwe duurzame oplossingen. En nieuw is het: de installatie bij Rijnstate was niet te koop, die moest nog worden bedacht en gemaakt.

Uitleg installatie

Goed voorbeeld doet goed volgen

De EFRO-subsidie voor het project H2Healthcare was niet alleen bedoeld voor dat project zelf. Bij de toekenning van de subsidie werd afgesproken dat ook andere ondernemers en projecten ervan kunnen leren. En dat gebeurt. Op maandag 27 november 2023 ontmoetten, op initiatief van provincie Gelderland, 3 organisaties elkaar bij de waterstof-installatie van Rijnstate Elst. Het inspirerende voorbeeld van Rijnstate draagt namelijk bij aan bij de ideeën van de provincie om een soortgelijke installatie te plaatsen bij het steunpunt voor Beheer en Onderhoud Wegen in Oosterhout (Gld). Ook Nijhuis Saur Industries uit Doetinchem is geïnteresseerd. Voor alle 3 organisaties leverde deze ontmoeting waardevolle contacten, kennis en ervaringen op.

Nieuwe installatie bij bestaand gebouw

Martijn Kemkens van het Steunpunt Oosterhout (Gld): “Vanuit het steunpunt onderhouden we provinciale wegen en vertrekken bijvoorbeeld strooiwagens als het vriest. Net als steeds meer bedrijven en organisaties willen we de uitstoot van CO2 beperken en vanwege het volle stroomnet zoeken we naar oplossingen om lokaal geproduceerde stroom tijdelijk op te slaan. Waterstof kan daarbij helpen. Daar kun je rekening mee houden in het ontwerp voor een nieuw gebouw, zoals bij Rijnstate in Elst. Maar ook bij een bestaand gebouw is het mogelijk, zoals bij ons steunpunt in Oosterhout. We onderzoeken dit nu en het is mooi om de ervaringen bij Rijnstate hierin te betrekken''.  

Van elkaar leren

Ook voor Nijhuis Saur Industries is een bezoek aan Rijnstate in Elst een leerzame middag. Het bedrijf is gespecialiseerd in waterzuiveringen. Die kennis is voor provincie Gelderland en Rijnstate weer heel handig, want om waterstof te maken, heb je heel schoon water nodig. Wilbert Menkveld, Chief Technology Officer bij Nijhuis Saur Industries: “We hebben al veel ervaring met het produceren van water dat nodig is voor de productie van waterstof. Nu kijken we verder. Mogelijk is het ook een oplossing voor nieuwbouw op één van onze bedrijfslocaties om zelf waterstof te gaan produceren om netcongestie op te lossen.” 

Initiatief uitbreiden

Volgens Willem Jan Hanegraaf Bouwmanager A.I. is ook Rijnstate nog niet uitgeleerd:
“Het ziekenhuis ligt tussen een woonwijk en bedrijventerrein. Als waterstof wordt omgezet in elektriciteit en water, komt warmte vrij. Die gebruiken we om het gebouw te verwarmen. Mocht straks meer stroom worden gemaakt, komt er meer warmte vrij. Dat kan bijvoorbeeld via een warmtenet naar andere gebouwen op het bedrijventerrein of de woonwijk. ”Ook verkennen we mogelijkheden om andere reststromen, zoals water en zuurstof,  die vrijkomen in dit proces opnieuw in te zetten. 

Gelderland energieneutraal

De provincie wil dat Gelderland in 2050 energieneutraal is en stimuleert deze ontwikkelingen. Gedeputeerde Ans Mol: ''Volledig energieneutraal worden redden we niet alleen met bijvoorbeeld elektriciteit uit zonne- en windenergie. Een gas zoals waterstof kan daarom een goede aanvulling zijn. Voordat waterstof een betaalbaar en makkelijk alternatief is voor aardgas, moet nog veel worden ontwikkeld. Qua techniek, manieren om het gas naar gebruikers te vervoeren, apparaten in huizen en fabrieken die erop werken, enzovoort. Wij helpen bij deze ontwikkelingen. Het Rijk werkt aan een subsidie voor projecten om met stroom waterstof te maken. Dichter bij huis kunnen Oost-Nederlandse partijen mogelijk een EFRO-subsidie krijgen''. 

REACT EU

Het geld voor het project H2Healthcare is beschikbaar gesteld in het kader van REACT EU. Dat extra geld kwam in 2021 beschikbaar voor een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de regionale economie na de gevolgen van COVID-19. Bekijk hier andere REACT EU-projecten